Dieta bez niklu

Jakość żywności z roku na rok jest coraz gorsza, a zawartość metali ciężkich wzrasta! Przeciętna dieta dostarcza 300-600 μg niklu do organizmu dziennie, ale może osiągać nawet 900 μg (0,9 mg) niklu! Obecność takiej lub większej jego ilości przyczynia się znacząco do rozwoju alergii i tworzenia stanów zapalnych w organizmie człowieka. Jaka jest dieta bez niklu – co jeść, czego unikać, jaka jest zawartość niklu w produktach? Czy tkanki roślinne to główne źródło niklu? Jakie produkty są najbardziej zanieczyszczone pierwiastkiem niklu? Zapraszam Cię na wpis dotyczący diety w alergii na nikiel.

O tym jak pokonałam alergię na nikiel i kobalt piszę tu: Jak zwalczyłam uczulenie na nikiel i kobalt? Z tego wpisu dowiesz się jakie są przyczyny i objawy alergii, jakie testy wykonać, żeby potwierdzić alergię oraz jak to było u mnie.

Gdzie znajduje się nikiel i kobalt?

Nikiel występuje w glebie, wodzie, powietrzu i biosferze. Jest wszechobecnym pierwiastkiem śladowym, który stanowi około 0,008% skorupy ziemskiej i 0,01% skały magmowej.

Zwykle stężenie niklu wynosi w:

• glebie od 5 do 500 μg / gram
• tkankach roślinnych od 0,5 do 5 μg / gram
• tkankach zwierzęcych od 0,1 do 5 μg / gram
• wodach słodkich od 5 do 100 μg / litr

Zarówno nikiel, jak i kobalt znjaduje się praktycznie w każdym produkcie, który spożywamy. W produktach nieprzetworzonych są one zazwyczaj zdecydowanie niższe niż w wysokoprzetworzonych (nie dotyczy zbóż!). Zawartość niklu w roślinach jest silnie związana z jego stężeniem w glebie, wodzie i powietrzu z którego pobierają makroskładniki. Stężenie tego pierwiastka zmienia się w zależności od miejsca, kraju, rodzaju uprawy, gleby, zanieczyszczenia środowiska i odległość ziemi od stopów niklu.

Jak jest zawartość niklu w wybranych produktach?

Wysoką zawartością niklu niezależnie od jego ilości w glebie odznaczają się: pszenica, soja, żyto, owies, czekolada, proso, herbata, piwo, czerwone wino. Wysokie stężenie niklu stwierdza się również w pokarmach poddanych przemysłowej obróbce, gdyż jego zawartość wzrasta przy użyciu wyrobów ze stali nierdzewnej. Nikiel obecny w żywności pochodzi także z utwardzonych tłuszczów roślinnych (cis i trans) obecnych np. w margarynie, ciastkach, słodyczach itp. ponieważ nikiel jest głównym katalizatorem procesu utwardzania! Badania podają, że głównym źródłem niklu w diecie są napoje, w tym woda oraz zboża, które znajdują się na pierwszym poziomie (przestarzałej) piramidy żywienia.

Poniżej zebrałam część danych z dostępnych badań dotyczących zawartości niklu w przeróżnych produktach.

Zawartość niklu w produktach odzwierzęcych

• Zawartość niklu w mleku:

W mleku zawartość niklu w ilości 27–100 μg/l oznaczono w 1977. Inny badacz w 2005 roku podał średnią zawartość niklu w mleku krowim z regionu śląskiego na poziomie 61 μg/l. Praktycznie identyczne wyniki 1996 r. zostały oznaczone dla mleka owczego w zakresie 40–64 μg/l, a w mleku kozim 15 – 230 μg/l. W badaniach przeprowadzonych w 2007 roku nikiel w mleku kozim występował w dużo większym stężeniu i oznaczony został na poziomie 1 340 μg/l! Niestety nie ma dokładnych danych na temat mechanizmu warunkującego przechodzenie niklu do mleka, trzeba jednak pamiętać, że wraz ze wzrostem przemysłowej produkcji mleka, steżenie niklu może wzrastać z uwagi na proces produkcji i pełne jej zmechanizowanie za pomocą maszyn stalowych!

Zawartość niklu i innych pierwiastków w rybach słodkowodnych

Ryby słodkowodne odznaczają się bardzo małą ilością niklu, wyjątek mogą stanowić ryby tłuste, które kumulują metale ciężkie w komórkach tłuszczowych. Niemniej jednak, ryby to zawsze dobry wybór! Najlepsze będą te dzikie lub z ekologicznych i zadbanych hodowli.

Zawartość niklu w produktach roślinnych

• zawartość niklu w grzybach w mg/kg suchej masy:

Dokopałam się do badań zawartości metali ciężkich w grzybach: w podgrzybku brunatnym oraz pochodzącej z upraw – pieczarki białej i brązowej oraz boczniaku ostrogowatym. Próby przeprowadzono w miesiącach wrzesień – październik 2016 r. Wyniki: pieczarki białe średnio 1,94 mg/kg suchej masy; pieczarki brązowe 1,46 mg/kg s.m.; boczniak 1,16 mg/kg s.m; podgrzybki brunatne 1,92 mg/kg s.m. Co to w zasadzie oznacza? A no tyle, że jeśli zjedlibyśmy 1 kg wysuszonych pieczarek dostarczylibyśmy do organizmu 1 460 μg niklu, to dawka, którą na pewno odczują osoby nadwrażliwe na nikiel, jednak zjedzenie takiej ilości grzybów daje co najwyżej duża miska grzybowej zupy krem lub sos.

• zawartość niklu i innych metali ciężkich w warzywach z uprawy konwencjonalnej i ekologicznej wyrażone w mg/kg

W tabeli poniżej znajduje się zawartość metaki ciężkich w warzywach z uprawy konwencjonalnej i ekologicznej wyrażone w mg/kg przebadanych przez M. Śmiechowska, A. Florek i opublikowanych w „Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering” 2011, Vol. 56(4).

Jak widać, warzywa z uprawy ekologicznej odznaczają się znikomą ilością niklu, poniżej możliwości jego oznaczenia! Z kolei w badaniach W.Bednareka P.Tkaczyka i S.Dreslera „Zawartość metali ciężkich jako kryterium oceny jakości bulw ziemniaka. Annales UMCS, Sec. E,2006” stwierdzono, że w bulwach ziemniaka uprawianych konwencjonalnie zawartość niklu waha się w zakresie od 0,115 do 0,226 mg/kg świeżej masy, czyli więcej niż w badaniach powyżej. Badania zawartości metali ciężkich i pestycydów przebadanych we włoszczyźnie zwykłej i bio z Lidla tutaj!

• zawartość niklu w ziarnach owsa w mg/kg

W badaniach przeprowadzonych przez Allisona 1981 roku oznaczono zawartość niklu w ziarnie owsa i mieściła się ona w przedziale 2,5-4,0 mg/kg! To bardzo wysoka zawartość niklu. A jak to się ma do płatków owsianych, które w trakcie produkcji są oddzielane od łuski i zewnętrznej warstwy ziarniaka? Czy zawartość niklu jest dużo niższa? Wyniki kolejnych badań poniżej…

• zawartość niklu w płatkach owsianych w mg/kg

Od dawna nie jestem zwolenniczką płatków owsianych, nie tylko ze względu na zawartość niklu. Tak naprawdę płatki owsiane zdecydowanie bardziej nam szkodzą niż przynoszą pożytku. Katedra Technologii Węglowodanów Uniwersytetu Rolniczy w Krakowie poświęciła im całą uwagę w publikacji: „Zawartość wybranych mikroelementów i pierwiastków śladowych w płatkach owsianych, 2017”.

Badania te wykazały, że nikiel był obecny w płatkach w dość szerokim zakresie: 0,22-2,43 mg/kg, przy średniej zawartości 0,87 mg/kg. Jego zawartość była istotnie mniejsza w polskich płatkach (0,47 mg/kg), w porównaniu do płatków zagranicznych (1,41 mg/kg). Podobnie miała się sytuacja w przypadku porównania płatków ekologicznych (0,43 mg/kg) i tych ze zwykłych upraw (1,05 mg/kg), co więcej zawartość niklu była znacznie większa w płatkach normalnych (1,07 mg/kg) niż błyskawicznych (0,39 mg/kg).

• zawartość niklu w kaszach, ryżu i pieczywie dietetycznym wyrażona w mg/kg

W tabeli poniżej znajduje się zawartość chromu i niklu w wybranych, badanych kaszach i pieczywach dietetycznych. Publikacja: Andrzej Kot, Stanisław Zaręba, Lucyna Wyszogrodzka-Koma „Ocena zawartości chromu i niklu w wybranych produktach zbożowych, 2011”.

Jak widać produkty zbożowe, jak i przetworzone produkty zbożowe nie są dobrym wyborem dla osób wysoce wrażliwych na nikiel. Można po nie sięgać raz na jakiś czas, ale na pewno nie codziennie. Spożywanie dużych ilości produktów zbożowych (np. do każdego posiłku!) szybko zwiększy ilość spożytego niklu w ciągu dnia. Spośród kasz, kasza gryczana zawiera wyjątkowo dużo niklu, szczególnie kasza nieprażona. Ale zdecydowanie lepiej wybierać kasze niż przetworzone, dietetyczne produkty zbożowe. Z ryżu najlepszym wyborem będzie ryż jaśminowy i ryż biały długoziarnisty.

Jakie produkty wybierać na diecie bez niklu?

Przede wszystkim w diecie bez niklu unikamy produktów zbożowych nieoczyszczonych, gdyż duże ilości niklu kumulują się w łuskach zbóż. Oczyszczone (ale nie wysoce przetworzone!) produkty będą lepszym wyborem, nie mogą jednak stanowić głównego źródła pożywienia z uwagi na jałowość. Produkty zbożowe wysoko przetworzone mogą zawierać duże ilości niklu ze względu na ich zanieczyszczenie, ale o tym szerzej piszę w programie pokonaj alergię na nikiel. Zdecydowanie lepszym wyborem będą warzywa ekologiczne od tych produkowanych na przemysłową skalę.

Przy alergii na nikiel, oprócz diety bardzo ważna jest pielęgnacja ciała i jego detoksykacja za pomocą domowych zabiegów oczyszczających i pielęgnacyjnych. Jeśli chcesz poznać sposoby usuwania niklu z organizmu – zastosuj Program Pokonaj alergię na nikiel.

W kolejnym wpisie przedstawię zawartość niklu w wodach zdrowotnych.

---